Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej wyróżnia się bogatą ofertą edukacyjną, ale również niepowtarzalnym kampusem. Co sprawia, że jest tak wyjątkowy? 

„Lubelski Oxford”

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie powstał jako piąty uniwersytet w Polsce. Jego założycielem i pierwszym rektorem był prof. Henryk Raabe, który, podobnie jak jego następcy, marzył o stworzeniu tzw. lubelskiego Oxfordu. Początkowo UMCS tworzyły cztery Wydziały: Lekarski, Rolny, Weterynaryjny i Przyrodniczy, ale już po niespełna trzech miesiącach powstał piąty – Wydział Farmaceutyczny, a cztery lata później – Wydział Prawa. Kolejny okres to etap wydzielania fakultetów i powstawania nowych wydziałów, reorganizacji struktury Uczelni, z której wyodrębniono m.in. Akademię Lekarską (obecnie Uniwersytet Medyczny w Lublinie) oraz Wyższą Szkołę Rolniczą (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie). Lata 60. i 70. (okres, gdy rektorem był prof. Grzegorz Leopold Seidler) to czas wielkiej rozbudowy miasteczka uniwersyteckiego – powstania nowych gmachów dla wszystkich wydziałów, Biblioteki Międzyuczelnianej, domów studenckich, Chatki Żaka czy znajdującej się niedaleko hali sportowej.

Niepowtarzalny kampus – samowystarczalne osiedle akademickie

To, co wyróżnia UMCS, to rozległy kampus, zlokalizowany niemal w samym centrum Lublina. Mowa oczywiście o unikatowym w skali kraju miasteczku akademickim, zaprojektowanym pod koniec lat 40. XX w. przez Czesława Gawdzika i Tadeusza Witkowskiego. Co ciekawe, plany kampusu opierają się na realizacji wytycznych nowoczesnej urbanistyki, zawartych w „Karcie Ateńskiej”, przygotowanych pod przewodnictwem mistrza Le Corbusiera, zwanego (nie tylko) w kręgach architektonicznych „papieżem modernizmu” – tym, który „zaprojektował nowoczesność”. Według początkowych założeń ten autonomiczny byt miejski został podzielony na funkcjonujące do dziś dwie strefy, rozgraniczone obecnie ul. Sowińskiego, ale połączone kładką pieszą, ułatwiającą komunikację. Są to: część dydaktyczno-naukowa (obejmująca zabudowę dydaktyczną, gmachy wydziałów wraz z biblioteką) oraz część socjalno-bytowa, będąca miejscem życia i wypoczynku studentów (obejmująca m.in. kompleks akademików, stołówkę, park, infrastrukturę sportową oraz Chatkę Żaka).

Należy dodać, że rozbudowa kampusu trwała wiele lat i choć obiekty były projektowane „na bieżąco”, to z zachowaniem struktury miasteczka. Dlatego, przyglądając się bliżej obiektom kampusu, można przeanalizować przemiany architektoniczne w mieście – odnajdziemy tu zabudowę zarówno socrealistyczną, modernistyczną, jak i współczesną. Warto także nadmienić, że zaprojektowane na podobnych założeniach Kampus Uniwersytecki w Caracas (Wenezuela) czy miasteczko akademickie Narodowego Uniwersytetu Meksykańskiego znalazły się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, co tylko podkreśla unikatowy charakter tego typu rozwiązań architektonicznych.

W pobliżu miasteczka akademickiego znajduje się również wiele sklepów, kawiarenek, pubów, kultowe kino „Bajka”, Ogród Saski, galerie handlowe czy Centrum Spotkania Kultur. Ponadto nasz kampus posiada rozbudowane i bardzo dobre połączenia z pozostałymi dzielnicami Lublina, dzięki czemu z łatwością dostaniemy się stąd na Dworzec Główny PKP czy Dworzec Autobusowy PKS, zwiedzimy Stare Miasto, wybierzemy się na spacer do Ogrodu Botanicznego UMCS czy malowniczego Muzeum Wsi Lubelskiej, po drodze odrywając magiczne zakątki Lublina.

Plac Marii Curie-Skłodowskiej i pomnik „Maryśki”

W samym centrum miasteczka akademickiego znajduje się plac Marii Curie-Skłodowskiej, otoczony obiektami dydaktyczno-administracyjnymi Uczelni – rektoratem, gmachami wydziałów, budynkami Biblioteki Głównej. W samym sercu miasteczka stoi „Maryśka” – pomnik Marii Curie-Skłodowskiej, patronki UMCS, wyrzeźbiony przez Mariana Koniecznego. Ta niezwykła, 4,5-metrowa rzeźba z brązu, osadzona na 4-metrowym postumencie, została wpisana do rejestru zabytków województwa lubelskiego. Jest także pierwszym w Lublinie świeckim pomnikiem kobiety i od dawna stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych punktów na mapie naszego miasta. Co ciekawe, podczas jej budowy mieszkańcy miasta w czynie społecznym zebrali 1871 kg metalu potrzebnego do odlania posągu.

Od ponad 58 lat plac wokół pomnika jest miejscem spotkań społeczności akademickiej, a „Maryśka” jest cichym świadkiem wielu ważnych wydarzeń na Uczelni. Istnieje nawet legenda, że przejście obok niej przynosi szczęście. Nieopodal na ławeczce siedzi, wpatrzony w nią, pierwszy rektor UMCS – prof. Henryk Raabe. Z kolei wokół pomnika pną się piękne rabatowe róże, podobne to tych, które hodowała noblistka w swoim ogrodzie nieopodal laboratorium w Paryżu. Róże te, stworzone w 1997 r. przez francuskiego hodowcę kwiatów Alaina Meillanda, zostały nazwane na część uczonej – „Marie Curie”.

Rektorat – uczelniany Olimp

Zapewne każdy, kto przechodził przez plac Marii Curie-Skłodowskiej, mijał 62-metrowy budynek. To właśnie rektorat, czyli „centrum dowodzenia” władz rektorskich, zwany potocznie przez studentów lubelskim Pentagonem lub Olimpem. Wieżowiec „sięgający chmur”, liczący ponad 300 schodów, był w Lublinie pierwszą najwyższą budowlą niesakralną. Dziś pod względem wysokości plasuje się na drugim miejscu, zaraz za Metropolitan Park.

Kilka lat temu rektorat przeszedł gruntowny remont. W jego murach znajduje się m.in. główna administracja Uczelni, Wydział Ekonomiczny, a obok zintegrowany kondygnacyjnie Wydział Prawa i Administracji.

Gmach Biblioteki UMCS

Naprzeciwko placu Marii Curie-Skłodowskiej przy ul. Radziszewskiego 11 zlokalizowana jest Biblioteka Główna UMCS, która wraz z 17 bibliotekami specjalistycznymi tworzy system biblioteczno-informacyjny Uczelni. Od ubiegłego roku placówka należy do ogólnokrajowej sieci bibliotecznej.

Zbiory Biblioteki UMCS obejmują ponad 2 mln publikacji, takich jak książki, czasopisma, najstarsze teksty pisane, zbiory kartograficzne, graficzne, a nawet muzyczne oraz liczący blisko 20 tys. pozycji zbiór starodruków. Na szczególną uwagę zasługują najstarsze rękopisy, tj. fragmenty Ewangelii wg św. Marka z IX w. czy pergaminowy kodeks francuski z 1413 r. Du regime des princes. Część zbiorów biblioteki została zdigitalizowana i udostępniona w cyfrowej bibliotece UMCS, dzięki czemu można korzystać z książek i czasopism elektronicznych bez wychodzenia z domu.

W gmachu Biblioteki UMCS znajduje się również Wydawnictwo UMCS oraz Archiwum i Muzeum UMCS, które gromadzi zbiory związane z historią Uczelni, ikonografię, dokumentację prasową, a także dzieła sztuki współczesnej, m.in. rysunki, grafiki i ekslibrisy. Od tego roku znajdziemy tu także Welcome Center UMCS, punkt kontaktowo-informacyjny dla studentów zagranicznych.

ACKiM UMCS Chatka Żaka

To, co wyróżnia UMCS w skali całego kraju, to z pewnością własne centrum kultury z ponad 55-letnią tradycją. Początkowo był to Dom Społeczno-Usługowy Studenta, później Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka”, z kolei dziś jego pełna nazwa brzmi: Akademickie Centrum Kultury i Mediów UMCS Chatka Żaka. To właśnie w tym miejscu działa Przestrzeń Kultury Studenckiej, w której żacy organizują działania kulturalne, m.in. wystawy, koncerty, pokazy filmowe, spotkania autorskie, przeglądy czy festiwale. Na scenie Chatki Żaka debiutowało wielu znanych artystów, m.in. Beata Kozidrak, Budka Suflera czy Lubelska Federacja Bardów, zrodziło się tu także wiele awangardowych teatrów, tj. Gong, Gong 2 czy Teatr Provisorium, odbywały się strajki, działała Solidarność. Dzięki zespołowi Orkiestra św. Mikołaja i periodykowi „Gadki z Chatki” miejsce to stanowi jeden z głównych ośrodków muzyki folkowej w Polsce. Obecnie Chatka Żaka realizuje 6 linii programowych, w ramach których odbywają się cykliczne wydarzenia. Działają w niej grupy artystyczne i jest siedzibą studenckich mediów: Akademickiego Radia Centrum i Telewizji Akademickiej TV UMCS, w których studenci zdobywają dziennikarskie szlify.

Stołówka Akademicka „Trójka”

Na mapę miasteczka niedawno powróciła w nowej odsłonie legendarna Stołówka Akademicka „Trójka”. Jest zlokalizowana przy ul. Langiewicza 16 i nawiązuje do kultowej stołówki nr 3, która funkcjonowała tu od lat 70. XX w. Budynek przeszedł modernizację i stał się bardziej funkcjonalny i nowoczesny. Dzięki dobremu położeniu stołówkę odwiedzają dziennie setki studentów, pracowników Uczelni i lublinian. Oprócz części gastronomicznej w nowej przestrzeni znajduje się specjalna strefa coworkingowa przeznaczona do pracy i relaksu, z której można skorzystać bezpłatnie w godzinach otwarcia obiektu. „Trójka” znajduje się niemal w centrum części socjalno-bytowej kampusu, w jej pobliżu mamy m.in. żłobek uniwersytecki, pocztę, aptekę, sklepy samoobsługowe, a także przychodnię akademicką.

Centrum Kultury Fizycznej UMCS

Jeśli lubisz sport, to właśnie to miejsce jest dla Ciebie! Odbywają się tutaj obowiązkowe zajęcia z wychowania fizycznego oraz treningi różnych sekcji sportowych. W obiektach wyposażonych w nowoczesną infrastrukturę sportową znajdują się m.in. hale, siłownia, pływalnia, sale sportów walki, korty tenisowe czy boiska zewnętrzne. Oczywiście wszystko to jest dostępne dla studentów!

W CKF UMCS trenują także członkowie Klubu Uczelnianego AZS UMCS. To jeden z największych tego typu klubów w Polsce, zrzeszający około 1200 studentów w blisko 30 sekcjach akademickich oraz 8 wyczynowych. Zawodnicy AZS UMCS osiągają liczne sukcesy, reprezentują Uczelnię zarówno w Polsce, jak i na arenach międzynarodowych.

Oprócz tego CKF UMCS organizuje wiele ciekawych imprez sportowych i rekreacyjnych, m.in. Bieg o Puchar Rektora UMCS, Międzynarodowe Mistrzostwa UMCS w piłce nożnej, Kozienalia na Sportowo czy zawody sportowe dla osób z niepełnosprawnościami w boccię lub siatkówkę na siedząco. W pobliżu obiektów sportowych znajduje się Park Akademicki.

Akademiki

Jednym z kluczowych miejsc na mapie miasteczka akademickiego są domy studenckie. Jak przystało na największy Uniwersytet w mieście, mamy ich najwięcej. W ofercie UMCS znajduje się 9 akademików, w których miejsce może znaleźć ponad 2300 osób, w pokojach 1- i 2-osobowych, dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W każdym z akademików do dyspozycji mieszkańców znajduje się także sala klubowa, telewizyjna oraz tzw. pokoje cichej nauki.

Nowy Kampus Zachodni

U zbiegu ulic Głębokiej i Pagi znajduje się Kampus Zachodni UMCS im. Unii Lubelskiej, który obejmuje budynki Wydziałów: Artystycznego, Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Politologii i Dziennikarstwa oraz Pedagogiki i Psychologii. Te ostatnie gmachy to najnowsze inwestycje Uczelni, reprezentujące współczesną architekturę Lublina. Obiekty w pełni odpowiadają standardom XXI w. W ich przestronnych wnętrzach znajdują się aule, sale wykładowe, ćwiczeniowe czy pracownie specjalistyczne przeznaczone do zajęć praktycznych. W nowym gmachu Wydziału Politologii i Dziennikarstwa mieszczą się m.in. siedziby kół naukowych, Legii Akademickiej, pracownie telewizyjne czy sale pracy własnej studentów. Z kolei w nowoczesnym obiekcie Wydziału Pedagogiki i Psychologii znajdują się np. pracownia testów psychologicznych, pomieszczenie akademickiego centrum wsparcia, pracownia Montessori, pracownie: plastyczna, fotograficzna, teatralno-muzyczna oraz taneczna

---

Bez wątpienia powstanie UMCS, od początku reprezentującego wysoki poziom naukowy i dydaktyczny, odmieniło życie Lublina, tworząc jego akademicki charakter. Dziś, patrząc na rozwój Uczelni, można śmiało powiedzieć, że spełnia się marzenie pierwszych rektorów o „lubelskim Oxfordzie”. W końcu UMCS to miejsce z bogatą tradycją, które tworzyli i tworzą ludzie z pasją.

Autor: Klaudia Olender