W styczniowym numerze „Wiadomości Uniwersyteckich” ukazał się wywiad z dr. hab. Leszkiem Gawrysiakiem z Katedry Geologii, Gleboznawstwa i Geoinformacji UMCS. Zapraszamy do lektury!

Współcześnie ze względu na szybki rozwój nowych technologii, a co za tym idzie – zwiększenie także ich wpływu na branżę geodezyjno-kartograficzną coraz większą popularność zyskuje geoinformatyka, czyli dyscyplina naukowa łącząca nauki geograficzne z informatyką. Czym to jest spowodowane?

Popularność geoinformatyki w dużej mierze bierze się z możliwości, jakie stwarza oraz usprawnień, które wprowadziła w wielu obszarach. To, co wcześniej robiliśmy, wykorzystując analogowe (papierowe) mapy, teraz możemy zrobić szybciej, dokładniej i dla dowolnie dużych obszarów. I nie ograniczać się tylko do tworzenia baz danych przestrzennych, które zastąpiły mapy analogowe.

Mocną stroną Systemów Informacji Geograficznej (GIS), stanowiących najważniejszą część technologii geoinformatycznych, są ich możliwości analityczne. Dzięki temu, stosując zaawansowane techniki eksploracji danych geoprzestrzennych, możemy znajdować uwarunkowania i odkrywać mechanizmy procesów środowiskowych, gospodarczych czy społecznych. Możemy także w bardzo atrakcyjnej, interaktywnej formie udostępniać (publikować) dane w sieci. Upowszechnienie się rozwiązań geoinformatycznych wymusiło również standaryzację i harmonizację danych i usług, przez co możemy teraz korzystać z informacji z nieraz odległych dziedzin, ale mających wspólny mianownik, jakim jest lokalizacja. Korzyści z upowszechnienia się technologii geoinformatycznych jest wiele i ciągle odkrywane są nowe możliwości ich zastosowań. Technologie stale są rozwijane, wychodząc naprzeciw potrzebom nowych dziedzin życia czy gospodarki.

Gdzie geoinformatyka ma zastosowanie?

Geoinformatyka ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie dane mają odniesienie przestrzenne, a szacuje się, że jest to ok. 80% wszystkich danych. W pierwszej kolejności należy tu wymienić państwowe zasoby danych przestrzennych, gromadzone i udostępniane w ramach Krajowej Infrastruktury Informacji Przestrzennej, stanowiącej część infrastruktury informacji przestrzennej w UE. Składają się na nią różnego rodzaju standaryzowane dane referencyjne (topograficzne, katastralne, geodezyjne, o sieci uzbrojenia terenu itp.) będące podstawą realizacji polityki państwa w wielu obszarach. Do nadrzędnych celów tej polityki zaliczamy: budowanie i utrzymanie ładu przestrzennego i ekologicznego, wspomaganie funkcjonowania administracji publicznej i służb oraz zaspokajanie potrzeb informacyjnych obywateli i instytucji. Drugim obszarem jest szeroko rozumiany sektor komercyjny, w którym GIS przyczynia się do szybszego podejmowania lepszych decyzji biznesowych. Logistyka, transport, telekomunikacja, precyzyjne rolnictwo, bankowość, ubezpieczenia, rybołówstwo, poszukiwania kopalin czy handel i marketing, to tylko niektóre dziedziny, w których stosuje się rozwiązania geoinformatyczne. Trzecim obszarem są badania naukowe, w których dzięki GIS możemy podejmować się realizacji nowych tematów wymagających szybkiego przetwarzania i eksploracji dużych zbiorów danych przestrzennych, co praktycznie wcześniej nie było możliwe. A na końcu jest zwykły obywatel, który korzysta z wielu rozwiązań wywodzących się z GIS – nawigacja, aplikacje dla turystów, narciarzy, żeglarzy, rowerzystów, grzybiarzy czy myśliwych. Ważnym sektorem jest też wojskowość, co potwierdziła wojna w Ukrainie.

Należy wspomnieć także o tym, że na naszej Uczelni funkcjonuje kierunek studiów o nazwie geoinforamatyka. Co go wyróżnia? Jakie możliwości rozwoju oferuje studentom?

Geoinformatykę w UMCS, na tle innych polskich uczelni wyróżnia autorski program studiów o charakterze międzyobszarowym, łączący zagadnienia z zakresu tworzenia, rozwijania i użytkowania Systemów Informacji Geograficznej. Jesteśmy jedyną w Polsce uczelnią, która prowadzi ten kierunek, bazując na zasobach kadrowych geografów i informatyków. Połączenie sił dało nam możliwość utworzenia unikatowego kierunku studiów, który wypełnił ważną luką w kształceniu z zakresu IT. Duży nacisk kładziemy na rozwijanie kompetencji programistycznych. Studia I stopnia mają profil inżynierski, więc szczególną wagę przywiązujemy do kwestii praktycznych związanych z pozyskiwaniem, przetwarzaniem i analizowaniem danych przestrzennych oraz programowaniem systemów do tego służących. Tworząc program studiów, zrezygnowaliśmy ze specjalności, a student sam, poprzez wybór fakultetów, w dużej mierze decyduje o ścieżce kształcenia. Na studiach jest dużo praktyk zawodowych, realizowanych w przedsiębiorstwach branżowych. Dzięki temu studenci poznają zawód „od kuchni” i nawiązują kontakty, co często przekłada się na ich późniejsze zatrudnienie.

Proszę jeszcze opowiedzieć, jak wygląda zapotrzebowanie na specjalistów z tej dziedziny. Gdzie mogą znaleźć zatrudnienie?

Obecnie jest bardzo wiele ofert zatrudnienia w branży geoinformatycznej w Polsce i na świecie, a rynek stale się rozwija. Staramy się śledzić potrzeby rynku i reagujemy na nie poprzez wprowadzanie do programu studiów nowych fakultetów. Widzimy, że szczególnie duże zapotrzebowanie jest na programistów specjalizujących się w tych systemach. Jesteśmy w stałym kontakcie z wieloma firmami z branży, pomagamy studentom dostać się na staże oraz informujemy o pojawiających się możliwościach zatrudnienia. Często pracodawcy zwracają się do nas z prośbami o pomoc w znalezieniu kogoś na konkretne stanowisko. Wielu naszych studentów już w trakcie studiów podejmuje zatrudnienie, co niestety bywa także problemem. Dzięki mediom społecznościowym prowadzimy monitoring kariery zawodowej naszych absolwentów i widzimy, że wszyscy pracują w zawodzie, głównie w przedsiębiorstwach z branży IT. Kierunek geoinformatyka w UMCS jest już rozpoznawalny w Polsce i ma dobrą renomę, a pracodawcy chętnie zatrudniają naszych absolwentów. Można powiedzieć, że teraz są dobre czasy dla geoinformatyków szukających swojego miejsca na rynku pracy.

Rozmawiała Magdalena Cichocka
Fot. Bartosz Proll